Het lijkt wel een virus. In mijn vrienden- en kennissenkring gaan stellen uit elkaar. De redenen zijn divers, zo lijkt het althans, maar als je dieper graaft, draait het steeds om dezelfde emotie: teleurstelling.
Ze had meer inzet van hem verwacht op het gebied van zijn carrière. Hij daarentegen had erop gerekend dat zij het huishouden tiptop in orde hield. Na jaren van ruziën, bijleggen, huilen en troosten is de kogel door de kerk, ze gaan uit elkaar. Hij is boos, zij allang niet meer. Al het vechten heeft niet geholpen. Het enige wat haar rest is teleurstelling.
Een ander stel was dertig jaar getrouwd en hadden hun eerste kind verloren. Dat was vijfentwintig jaar geleden maar daar kom je nooit meer overheen. Ze hadden geprobeerd er voor elkaar te zijn maar hun rouw duurde niet even lang. Een tweede kind maakte hen nog een tijdlang gelukkig maar ze had meer verwacht, van hem, van hun relatie. Na jaren van verongelijktheid en verwijten pakte ze haar biezen. Hij ging er bijna aan onderdoor maar is nu opgelucht gelukkig: het dagelijkse gekibbel is voorbij. Hij heeft haar teleurgesteld, dat weet hij maar hij weet niet wat hij beter had kunnen doen. Nu maakt het niet meer uit want ze heeft een ander. Daarmee heeft ze nog geen verleden, geen gezamenlijk verdriet, dat maakt het waarschijnlijk draaglijker.
Het derde stel heeft het keer op keer geprobeerd. Steeds opnieuw beloofde hij haar verbetering en zij had steeds weer hoop dat zijn gezinssituatie hem niet meer in haar greep zou houden. Als ze weer eens op het punt stond om er een punt achter te zetten, zei hij: ‘Niet nu, het wordt juist makkelijker. Wacht nog even, je zult het zien’. Maar er veranderde niets en ze was het wachten beu. Gek genoeg was hij degene die de handdoek in de ring gooide, in een boze bui, ongemeend, alleen om haar te kwetsen. En toen ze merkte dat ze niet eens meer boos werd, daalde er een intense rust over haar neer.
Ik heb in mijn leven geleerd dat de dood van een relatie weinig te maken heeft met boosheid of verdriet. Een relatie gaat uiteindelijk vaak kapot aan teleurstelling. Als je teleurgesteld in iemand bent, zie je die persoon niet meer voor vol aan. Eenmaal op dat punt aangekomen, is er geen weg meer terug.
Verdriet slijt, boosheid ebt weg maar teleurstelling beschadigt je beeld van die ander. Als je teleurgesteld bent, kun je niet meer vechten of huilen, je ziet alleen nog de zinloosheid van de ruzies en de eindeloze discussies. Je voelt je leeg, opgebruikt en uitgeblust. En dan ineens voel je diep van binnen dat je kunt loslaten. Je hebt het punt bereikt dat je er niet meer kapot aan gaat als je relatie stopt.
Precies dat is de functie van teleurstelling; het helpt je om los te laten waar je zoveel van hield. Teleurstelling komt nooit meer goed. En soms is dat maar goed ook.
