Deze column kan heel kort zijn: Wat is het doel van het leven? Er is geen doel. Je vader en moeder voelden zich tot elkaar aangetrokken en jij was daar het natuurlijke gevolg van. Meer dan dat is het niet.
Was het maar zo gemakkelijk. Ondanks de wetenschap dat we zijn ontstaan door een biologische natuurwet, zoeken velen van ons naar de zin van het leven. Ik deed daar ook aan mee, lang geleden.
Ik was 33 jaar. In enkele maanden tijd raakte ik mijn man, mijn werk, mijn huis en veel van mijn vrienden kwijt. Terwijl ik mijn leven weer aan het opbouwen was, vroeg ik me van alles af: Wat als het weer mis gaat? Waarvoor doe ik dit allemaal? Is het niet veel handiger om helemaal geen huis en spullen te hebben? Om vrij te zijn van have en goed én van mensen. Wat is eigenlijk mijn rol in het leven? Wíl ik überhaupt wel leven? En zo ja, wat is dan mijn doel?
Huisje, boompje, beestje
Mijn grote droom was om met mijn herdershond in een jeep te stappen en naar een ver land te rijden. Onderweg mensen helpen, culturen onderzoeken, daarover schrijven. Maar ik deed het niet want ik zat vast in mijn eigen cultuur: Je wordt geboren, gaat naar school en zoekt een baan. Huisje, boompje, beestje krijg je immers alleen als je braaf alle stappen doorloopt.
Dus ik vond een nieuwe baan, hervatte de studie journalistiek en maakte nieuwe vrienden. Het lukte zelfs om een flatje te vinden met mijn ieniemienie-inkomen. Pas toen ik de koopakte van mijn nieuwe appartement had ondertekend en voor het eerst de sleutel in het slot van mijn eigen voordeur opende, sloeg het me in mijn gezicht: Domoor! Je was vrij van alles en nu heb je weer een hypotheek waar je voor moet werken! Wat heb je in hemelsnaam gedaan? Het liefst was ik meteen omgedraaid om de sleutel in te leveren.
Het antwoord
De maanden erna bleef ik piekeren. Enerzijds zorgde ik ervoor dat mijn westerse leven keurig op orde kwam, anderzijds verlangde ik naar meer diepgang en invulling. Steeds liep ik tegen diezelfde hobbel aan: Wat is het doel van mijn leven? Of -zoals Stef Bos zingt- ‘Is dit nu later?’ Ik besloot er met anderen over te praten, hen te vragen wat zij zagen als het doel van het leven. En ik vond het antwoord. Echt waar, ik vond zelfs twee antwoorden.
De eerste kwam van een buurman. Ik vroeg hem of hij nooit worstelde met de vraag naar het doel van het leven. Hij zei: “Je levenspad is het doel.” Ik begreep hem niet dus hij legde uit. “Er is geen doel aan de horizon, je doel is hier en nu. Het pad dat je gaat, is je doel. En achteraf kun je zien of je het goed gedaan hebt.”
Zijn uitspraak hield mij dagen (en nachten) bezig. Dus alles wat ik nú deed, was het doel van het leven? Als ik alles nú goed deed, was mijn doel bereikt? Buurman had er ook bij verteld dat fouten maken bij het doel hoorde. Dus zelfs als ik het niet goed deed, was er een doel bereikt. Het gaf me ongelofelijk veel rust te weten dat het ertoe deed waar ik mee bezig was. Maar de klapper moest nog komen.
Heb het leuk
Ik leerde een nieuwe man kennen. Hij had een oudere broer die me opviel omdat hij altijd rust uitstraalde, zich nooit leek te haasten en niemand probeerde te imponeren. Daarnaast leek hij ook altijd een goed humeur te hebben. Ik bewonderde dat en vroeg me af hoe je zo’n staat van ‘zijn’ kon bereiken. Op een zondagmiddag kwam het onderwerp opleidingen ter sprake: Zijn kinderen maakten keuzes voor een studie of een baan en hij probeerde hen daarin te adviseren. Ik bracht te berde dat ik er zo lang over gedaan had om te weten wat ik ‘later’ wilde worden omdat ik worstelde met het doel van het leven. Hij antwoordde als volgt:
“Het doel? Er is geen doel. Je wordt geboren omdat twee mensen seks hebben. Ja, zo is het toch? En dan moet je er maar het beste van maken. Meer is het niet.”
Ik vroeg hem hoe hij dan zijn leven inrichtte om het zinvol te maken.
“Door plezier te maken”, was zijn antwoord.
“Alleen dat?” vroeg ik.
“Ja, je bent hier op aarde en je gaat dood. In de tussentijd mag je het leuk hebben, daar is niets mis mee.” En hij voegde er aan toe: “Als je maar goed bent voor de mensen om je heen zal het iedereen een worst wezen wat jij met je leven doet. ” De luchtige zekerheid waarmee hij het zei, bleven hangen.
Dit is nu later
We zijn twintig jaar verder. Als vijftiger herken ik de worsteling van jonge mensen om me heen. Zo veel vragen om te beantwoorden, hele andere dan ik op hun leeftijd had. Is er een toekomst, wat wil ik worden, kan ik duurzamer leven, wil ik een vaste of open relatie, waar op de wereld wil ik wonen, hóe wil ik wonen, enzovoorts. Maar ook nog steeds die ene vraag die de mens altijd bezig blijft houden: Wat is eigenlijk het doel van mijn leven?
Op die vraag kan ik gelukkig antwoord geven: Er is geen doel. Wees goed voor anderen en heb het leuk. En leef niet voor later want… later is nu.
Bron: pxhere
