Ik kwam een reclamebord tegen van datingsite Novamora, met een sexy vrouw erop, in lingerie. En ik vroeg mij af:hebben wij vrouwen recht van spreken in een me too-affaire als we zulke seksistische reclame-uitingen tolereren?
Op zijn minst geven we een verwarrende boodschap af: je mag wel naar ons kijken, over ons fantaseren en ons als seksobject zien maar je mag er niet naar handelen want dan worden we boos. Kijken, kijken, niet aankomen, dat verwachten we van mannen, terwijl het aantal aanrandings- en verkrachtingsgevallen al decennialang laat zien dat mannen deze mixed signals niet goed kunnen interpreteren. Niet gek als je bedenkt wat de billboards uitstralen, namelijk dat
1. Vrouwen het prima vinden om als seksobject gezien én gebruikt te worden.
2. Vooral vrouwen op zoek zijn naar dates, al dan niet met seks als doel
3. Vrouwen geen probleem hebben met mannen die vreemdgaan
4. Vrouwen makkelijk uit de kleren gaan.
Wie zet ons zo te kijk?
Het was me al eerder opgevallen dat datingsites vooral met vrouwen adverteren. Als er al een man in beeld komt, dan zien we zijn gezicht vaak maar half. Soms kijkt hij de andere kant op terwijl zij hem streelt (‘Nee, ík heb het initiatief niet genomen, dat deed zíj), soms is hij de gevallen partij (‘Nou, kom hier dan, je vraagt om een beurt’). Hij is sowieso de onschuldige macho, zij de uitlokster. Hij kan er niets aan doen.
En wat ook opvalt: het aantal lesbiënnes in de datingreclame neemt toe. Misschien om de triofantasie te prikkelen? Of is daar nog een stukje markt te veroveren?
Al met al wordt er een beeld gecreëerd van de vrouw als maîtresse. Ze studeert of ze heeft een goede baan, ze houdt van de natuur, ze is jong of van middelbare leeftijd. Wie ze ook is, ze biedt zich aan als gratis prostituee.
Dit is geen toeval, achter deze dure reclameboodschappen zitten marketingteams, marktonderzoekers, trendwatchers en een ruim budget. Wie zijn deze mensen door wie vrouwen als lustobject worden gebruikt om geld te verdienen? En wat zijn zij minder dan souteneurs? Het kan bijna niet anders dan dat dit mannen zijn, ik kan me althans niet voorstellen dat een vrouw hieraan meewerkt, tenzij ze er goed voor betaald wordt natuurlijk.
Verzet
Gelukkig komt er ook wel eens verzet. Een stripteasebillboard van Triumph was in 2011 te gewaagd voor de NS. Een sexy dame in een witte jurk kleedde zich laagje na laagje uit. Onder haar japon droeg zij geen witte onderbroek van Triumph, of een sportbeha. Nee, zij toont spannende lingerie in kleuren die een vrouw nooit onder een witte jurk zou dragen. De NS weigerde de billboards te accepteren om haar reizigers ’te behoeden voor een striptease’.
Maar het mocht wel op allerlei andere plaatsen getoond worden, zoals in een drukke winkelstraat waar jonge meisjes zich al beeldvormend afvragen wat voor kleding zij zullen kopen voor hun uitgaansavond.
Ook ik heb die fase gehad: ‘Wat doe ik áán?!’ En dan ging het echt niet alleen om het juiste shirtje of de goeie kleur spijkerbroek. Het zal je maar overkomen dat je met je vriendje net iets verder gaat en dat hij je ondergoed ziet, dan wil jij de verkering niet laten klappen op de rode appeltjes op je kinderonderbroekje. Ik ging destijds voor het tangamodel, mijn moeder was woest toen ze die voor het eerst tegenkwam in de was. Van strings had toen nog niemand gehoord.
Waar waren wij?
Ook de Gereformeerde Partij sprak zich uit tegen te veel bloot en te eenzijdige vrouwonvriendelijke beeldvorming op straat, zoals gephotoshopte dames in een reclamereeks van lingeriefabrikant Sapph. Er zijn zelfs Kamervragen over gesteld in 2009 maar de Reclame Code Commissie vond dat het moest kunnen dus het werd getolereerd.
En de ophef rondom de fietsende Sloggiemeisjes ligt nog vers in het geheugen. Ook daar was weerstand tegen, ditmaal omdat het mannen af zou leiden van de weg en daarom de verkeersveiligheid aan zou tasten.
Leuk argument, maar vrouwen: WAAR WAREN WIJ?
Vinden wij het collectief acceptabel dat wij continu en overal als lustobject worden geportretteerd? Moeders, vraag uzelf af: zou u het goed vinden dat uw dochter op die manier levensgroot aan het publiek werd getoond?
Ik kan het me niet voorstellen.
Voor mijzelf ligt er een persoonlijk bezwaar onder mijn aversie tegen seksistische reclame: ik wil niet dat mijn lief denkt dat het normaal is dat een vrouw sexy lingerie draagt, dat doe ik namelijk bijna nooit. Het zit voor geen meter, het is niet flatteus op mijn leeftijd en het ondersteunt niets wat in de loop der jaren is gaan zakken. Voor een gezellig avondje wil ik nog wel eens uitpakken (of inpakken eigenlijk) maar ik ben altijd weer blij als het kriebelkant uit is en zachte katoen mijn billen omhult.
Ik wil óók niet dat hij denkt dat vrouwen altijd maar zin hebben en zeker niet dat wij vreemdgaan met getrouwde mannen acceptabel vinden. Men kan men tegenwerpen dat mannen echt wel begrijpen dat het reclamebeeld niet de werkelijkheid benadert maar snappen de heren dat echt? Álle heren, ook die nog niet zo lang in het westen wonen?
Als ik me als moderne, westerse vrouw al beledigd voel door het vrouwonvriendelijke bloot op straat, hoe moeten niet-westerse vrouwen zich dan verhouden tot deze beelden? Hoe moeten zij hun mannen ervan overtuigen dat er echt niet zomaar iets gebeurt als zij hun hoofddoek niet dragen? Dat echt niet alle mannen naar hen kijken? Dat zij echt wel veilig zijn in het Nederlandse openbare leven?
Daarmee kom ik terug op mijn eerste vraag: hebben wij vrouwen recht van spreken in een me too-affaire als we zulke seksistische reclame-uitingen tolereren? Moeten we niet beginnen het kwaad uit te roeien waar het haar grondslag vindt, namelijk in onze passieve houding ten opzichte van de beeldvorming? Is het niet allang tijd dat we massaal NEE zeggen tegen reclamemisbruik van vrouwen? Graag uw reactie.
